ایرج میرزا از شاعران قرن سیزده هجری شمسی اهل تبریز بود . وی در دار الفنون تحصیل کرد . او که پدر در پدر شاعر و شاعر زاده بوده و خود نیز در جوانی در دربار مظفر الدین میرزا (ولیعهد) میزیسته پس از مدتی از دربار کناره گرفته تا نان از عمل خویش خورد اما شعر او هیچگاه خط مشخصی نیافته است . وی گاهی به پند و اندرز پرداخته گاه از میهن و میهن پرستی سخن رانده ، گاه سیاست و سیاسیون را به باد مسخره گرفته و حتی گاه راه ابتذال و انحطاط پیموده شعر خویش را دستمایه هرزگی و هزل قرار داده است و در این راه تا انجا پیش رفته که علل عقب ماندگی کشور را در عدم ولنگاری و ابتذال دانسته و گاهی مذهبیون را هدف رکیک ترین دشنام ها قرار داده است و این سردرگمی و بی هدفی در سراسر دیوان وی به چشم می آید . شعری که در پی می اید حاصل دوره جوانی وی در ستایش (نظام السلطنه مافی) و اسب خواستن از وی است :
خواب دیدم که خدا بال و پری داده مرا در هوا قوت سیر و سفری داده مرا
همچو شاهین به هوا جلوه کنان میگذرم تیزرو بالی و تازنده پری داده مرا
هرکجا قصدکنم می رسم انجا فی الفور گویی از برق طبیعت اثری داده مرا
نه تلگراف به گردم برسد نه تلفن که خدا سرعت سیر دگری داده مرا...
جستم از خواب در اندیشه که تعبیرش چیست از چه حق قوه فوق بشری داده مرا
من که در هیچ زمین تخم نیفشاندم پار تا کنم فرض که اینک ثمری داده مرا...
مادرم زنده نباشد که بگویم شو کرد باز حق در سر پیری پدری داده مرا...
عاقبت دانش من راه به تعبیر نبرد گر چه در هر فن ایزد هنری داده مرا
صبح دیدم که به سورانم و فرمانفرمای اسب با تربیت با هنری داده مرا
والی مشرق کز همت او بار خدای طبع از دریا زاینده تری داده مرا
