ادبیات هر قوم و هر دوره به مقتضای مسائل اجتماعی ،سیاسی، اقتصادی و دینی شکل می گیرد . اما چگونگی انعکاس وقایع بستگی به دیدگاه نویسنده و جایگاه اجتماعی، مکان و نحوه زندگی اودارد . هر واقعه بزرگی که به وقوع می پیوندد، به طور طبیعی چند دسته را در بر می گیرد و به خود مشغول می دارد : الف- کسانی که در متن حادثه قرار می گیرند و آسیب می بینند . ب – عده ای که در ارتباط با آسیب دیدگانند . ج – تخریب گران . د - تماشاچیان . حال اگر هر کدام از این افراد بخواهند واقعه را شرح دهند هر کدام از جایگاه خود و چیزی که درک کرده اند می گویند و طبیعی است که نظرات هرکدام از آنها می تواند درست یا غلط باشد. آنکه در متن حادثه است از اطراف خبر ندارد و آنکه تماشاچی است اصل قضیه را نمی داند . در اینگونه مواقع برای رسیدن به اصل ماجرا باید نظرات هر گروه را شنید و تازه با فرض بی طرفی گوینده ، به اصل رسید . در جنگ ایرا ن و عراق نیز عده ای در متن حادثه قرار گرفتند و به خیل شهدا و ایثارگران پیوستند؛عده ای پشت جبهه هواداری نموده ، مایحتاج جنگ و رزمندگان را فراهم کرده و عده ای از مجروحان پرستاری کردند ؛ عده ای به کار و کسب خود مشغول شده و گاه کارشکنی کردند و عده ای هم تنها تماشاچی بودند تا وقایع را آنطور که می بینند ثبت کنند بنابراین :" در دوران جنگ در حقیقت سه نوع نوشته درباره جنگ منتشر می شد . نخست آثار نویسندگان و شاعران پشت جبهه که از جعبه جادویی تلویزیون به جهان پر شور و شر جبهه ها چشم می دوختند . دوم نوشته ها و اشعاری که گاه نویسندگان ان، یکی دو روز مهمان یک جبهه آرام می شدند یا برای سرکشیدن و هدیه دادن، لحظاتی صدا و گرد و غبار جنگ را می شنیدند ...سوم ان دسته نویسندگان بی نام و نشانی که با احساس پاک جوانی می نوشتند؛ یک دستشان قلم بود و دست دیگرشان سلاح ؛ حتی در نوشته هایشان غلط املایی و نگارشی بود ."(تاکی ،مجموعه مقالات 69- 70)

با توجه به این مسأله، ادبیات جنگ بیشتر ادبیاتی مردانه شد؛ هم به دلیل اینکه زنان کمتر در جبهه حضور داشتند؛ هم به دلیل اینکه بیشتر نویسندگان مرد بودند . در اثار نویسندگان این دوره زنان کمتر نقشی دارند؛ مگر زمانی که همسر شهید یا جانباز باشند؛ که باز هم حق مطلب درباره شان ادا نشده است .

"نگاهی کلی به داستان های این دهه ، این مهم را نشان می دهد؛ که اکثریت قابل توجه داستان هایی که زن در آن نقش اصلی را دارد ، در روابط خانوادگی و محیط و محفل خانواده است . زن چه در حاشیه فعالیت های سیاسی و حوادث انقلاب و دوره جنگ و چه در روابط روحی اش با مرد، بیشتر در کانون خانواده مطرح می گردد . مطرح شدن زن در خانواده، در واقع نشان دهندۀ تأثیر تغییرات اجتماعی و سیاسی از یک سو و تحولات ارزشی نویسندگان این دوره ازسوی دیگر است."(زواریان، 17)

اگر چنین تصور کنیم که ادبیات ایران در دوره جنگ به پیشرفتی نائل شده، این یشرفت را تنها در کمیت می توان دید و از لحاظ کیفی ،تنها بعد معنوی آن جالب توجه است نه تکنیک های داستان نویسی . در این زمان نویسندگان جوان و پر حرارتی به عرصه داستان روی آوردند، که سابقه و حتی مطالعه ای در این کار نداشتند. بنابر این انتظاری که از این نویسندگان می رود، تنها در زمینه نقش آفرینی شخصیت ها بروز می کند .

"جنگ برای داستان نویسان همواره منبع پر بار و مغتنمی از موضوع های بزرگ بوده است؛ چون گرچه به نفسه شری است عظیم ، یکی از آن موقعیت هایی است که درون معمولا پوشیدۀ انسان هایی را که در گیر آنند امکانات و محدودیت های بالفعل و بالقوۀ  آنان را در شجاعت ورزیدن و ترسیدن، در فداکاری نمودن و خود خواهی نشان دادن در ابراز محبت و کینه و نیز ظرفیت های آنان را در درد کشیدن و رنج بردن و تشنه و گرسنه ماندن خوب آشکار می کند . جنگ ساز و کار ارزش هایی نظیر ایمان ، وطن دوستی ، شرف ، افتخار و ازادگی را به روشن ترین صورتی نشان می دهد و داستان نویسی که موضوع هنرش انسان است، به ندرت ممکن است موقعیتی بهتر از جنگ بیابد تا شخصیت هایش را در آن قرار دهد و رمان های بزرگ خلق کند ." (ایرانی،مجموعه مقالات ، ص  49-62)

از طرفی نسل های آینده از طریق همین نوشته هاست که به ماهیت جنگ و تبعات آن و نحوه زندگی و افکار مردم در آن دوره پی می برند."بدون شک نسل آینده چشم انتظار دریافت تجربه ها ، سرگذشت و رفتار امروز ماست . جنگ با همۀ تلخی و شیرینی اش از راه های گوناگون به نسل آینده انتقال خواهد یافت . داستان می تواند در این زمینه نقشی اساسی را داشته باشد؛ چرا که همیشه داستان ها با انتقالی " سینه به سینه " همراه بوده اند و توانسته اند به بهترین وجه در عمق جان و اندیشه مردم نفوذ کنند " (مدرس زاده،مجموعه مقالات، ص 405 )

حوادث جنگ بیشتردر داستان های کوتاه نشان داده می شود شاید یکی از علت ها ی آن تازه کار بودن نویسنده ها باشد . البته رمان هایی نیز در این دوره نوشته شده که خالی ازاهمیت نیست .

"جنگ در داستان های کوتاه جلوه ای کامل دارد. نویسندگان ما در این گونه داستان ها موفق شده اند هر یک گوشه ای از زندگی مردم را در سال های جنگ به خوبی نمایش دهند ." (عزیزی ،مجموعه مقالات ص320)

علاقه مندان می توانند به مجله ادبیات داستانی شماره 113 مراجعه کنند