منم  که  دیده  به  دیدار دوست  کردم  باز                     چه شکر گویمت  ای  کار ساز  بنده  نواز

         نیازمند  بلا  گو  رخ  از   غبار   مشوی                      که  کیمیای  مراد است  خاک   کوی  نیاز

         ز مشکلات  طریقت عنان متاب  ای   دل                     که  مرد  راه  نیندیشد از  نشیب   و  فراز

         طهارت  ار  نه به خون جگر کند  عاشق                      به قول  مفتی عشقش  درست  نیست نماز

         درین  مقام  مجازی  به  جز   پیاله  مگیر                     درین  سراچه  بازیچه  غیر   عشق  مباز

         به  نیم  بوسه  دعایی  بخر  ز  اهل   دلی                      که کید دشمنت از جان و جسم   دارد  باز

         من از نسیم سخن چین  چه طرف بر بندم                      که سروراست درین باغ نیست محرم راز

         به یک  دو قطره که ایثار کردی  ای دیده                       بسا  که  در  رخ  دولت  کنی  کرشمه ناز

         امید   قد  تو   می داشتم   ز    بخت   بلند                      نسیم  زلف  تو  می خواستم ز  عمر دراز

         فکند  زمزمه  عشق  در  حجاز  و عراق                        نوای    بانگ   غزل های  حافظ   شیراز

          تاریکی پیچک وار به چپر ها پیچپد ، به حنا ها به افراها.

          و هنوز ما در کشت در کف داس.

          ما ماندیم تا رشته شب از گرد چپر ها واشد فردا شد .

          روز آمد و رفت .

          تاریکی پیچک وار ، به چپر ها پیچید ، به حنا ها به افراها.

          و هنوز یک خوشه کشت، در خور چیدن نه.یاد رسیدن نه.

          و هزاران روز و هزاران بار.

          تاریکی پیچک وار ، به چپرها پیچید ، به حناها به افراها.

          پایان شبی، ما در خواب ، یک خوشه رسید ، مرغی چید .

          آواز پرش بیداری ما.

                                    (هشت کتاب ، 246)

شهریارا تو  به شمشیر قلم  در  همه  آفاق

به خدا ملک دلی نیست که تسخیر نکردی

محمد حسین شهریار شاعر معاصر از خطه آذربایجان ، شاعری پر آوازه و شیرین سخن است که اشعار فراوانی به زبان آذری و فارسی دارد . شعر حیدر بابای او به زبان آذری سروده شده و از اشعار معروف و زیبای اوست که قسمتی از ان به فارسی ترجمه شده است . شهریار گر چه به سبک قدما شعر می گوید و اشعار نو کمتر دارد اما از مضامین نو و امروزی غافل نیست . در این غزل که نامش "غزل قراضه" است ، با اینکه غزل عشقی است اصطلاحات و واژه هایی به کار برده که مفاهیم طنز آمیز از ان بیرون می آید مانند : سر رفتن حوصله ، زیر بار رفتن ،ور رفتن ، ماده رفتن و نر برگشتن ، هوتول،در رفتن تلنگ ،از رو رفتن ،بی پدر و مادر ، از دستش در رفت ، اینها عباراتی نیستند که در شعر استفاده شوند اما در شعر شهریار به فراوانی یافت می شود . تفاوت شعر شهریار با شعر قدما هم در همین مضمون های عامیانه ای است که وارد حوزه ادبیات کرده که در نثر دهخدا و شعر اشرف الدین گیلانی(نسیم شمال ) هم نمونه هایی از آن می بینیم .

غزل قراضه

                    از  فراق  تو  دگر حوصله  من   سر  رفت       زیر بار  غم   هجرت  نتوان  دیگر  رفت

                    بخت من در شب هجران تو از شرم حضور      وعده وصلی  اگر داد ز زیرش  در رفت

                    نتوانست   برد   از   پسر   ذوق      تو   دل      دخترفکرت من هرچه که با خود ور رفت

                    دل  ز  کوی  تو چو  مستخدم  کشف  قاچاق       ماده  برگشت  اگر  موقع   رفتن  نر  رفت

                    گر کسی زیر  هوتول  رفت  نگیریم  بر  او       خوشمزه کار کسی  بود که زیر  خر رفت

                    زیر  بار  غم  دنیا  نه  منم  عاجز  و    بس         رستم زال زمین  خورد و تلنگش  دررفت

                    دلم  اول  به  جفای  تو  نمی رفت  از    رو        دید روی تو ازاو سفت تر است آخر رفت

                    پیش  ما  یار  نیامد نه  به زاری  نه به زور        گر به پیش دگران رفت به زور زر  رفت

                    بایدش    کند     مهر   پدر  و   مادر     دل         هر که  دنبال  چنین  بی پدر و  مادر رفت

                    از " قراضه " غزل  خوب  تقاضا     نکنید       این یکی هم دگر این دفعه زدستش دررفت

                                                                                            ( دیوان شهریار ، ج1 ، 723)

عاقبت خط جاده پایان یافت

من رسیدم ز ره غبار آلود

نگهم پیشتر ز من می تاخت

بر لبانم سلام گرمی بود

گفته اند شعر فروغ  صدای زن محصور در طول اعصار است ؛ اما این چیزی است که حتی خود فروغ هم اعتباری برای ان قائل نبود ،شعر او همانقدر که بیان کننده درد زن در عصر خودش هست ، بیان کننده دردهای یک مرد نیز می تواند باشد " اگر شعر من یک مقدار حالت زنانه دارد ، خب این خیلی طبیعی است که به علت زن بودنم است . من خوشبختانه یک زنم ؛ اما اگر پای سنجش ارزش های هنری پیش بیاید فکر می کنم دیگر جنسیت نمی تواند مطرح باشد ."

دردی که در شعر فروغ موج می زند ، زخم دهان گشوده انسان روشنفکر عصر اوست ، انسانی که بعد از انقلاب صنعتی ، در چهار راه زوال ارزشها ایسنتاده است و عقوبت دشوار را چندان تاب آورده که آن کلام مقدس از خاطرش گریخته است و فروغ اگر شعر می گوید ایستادگی در برابر این زوال است و پایداری در برابر زوال بزرگتر یعنی مرگ.

عافبت خط جاده پایان یافت

من رسیدم ز ره غبار آلود

تشنه بر چشمه ره نبرد و دریغ

شهر من گور آرزویم بود